×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Nefropatia zaporowa

Co to jest i jakie są przyczyny?

Nefropatia zaporowa to nieprawidłowości w budowie oraz czynności nerek, których przyczyną jest utrudnienie odpływu moczu wskutek częściowej lub całkowitej niedrożności dróg moczowych (najczęściej moczowodów lub cewki moczowej).

Najczęstsze przyczyny to rozrost i rak gruczołu krokowego, nowotwory (macicy, jajnika, jelita grubego), wypadanie macicy, zwłóknienie zaotrzewnowe, zwężenie moczowodu lub jego ujścia do miedniczki nerkowej lub pęcherza (może być nabyte lub wrodzone), zastawka cewki tylnej (zwykle wrodzona u chłopców).

Przyczyną nefropatii zaporowej mogą być również zaburzenia czynności dróg moczowych, najczęściej pęcherza po przebytym urazie rdzenia kręgowego lub wskutek wady rozwojowej rdzenia kręgowego (np. przepuklina mózgowo-rdzeniowa) lub tzw. pęcherz neurogenny (skurcz szyi pęcherza).

Odmianą nefropatii zaporowej jest nefropatia odpływowa spowodowana długotrwałym odpływem wstecznym (refluksem) moczu z pęcherza do moczowodu i nerki (zobacz: Wady układu moczowego).

Jak często występuje nefropatia zaporowa?

Nefropatia zaporowa jest dość rzadkim uszkodzeniem nerek u osób dorosłych, natomiast jest najczęstszą przyczyną przewlekłej niewydolności nerek u dzieci (z powodu wad wrodzonych układu moczowego).

Jak się objawia?

Przeszkoda w odpływie moczu z nerki prowadzi do rozwoju wodonercza, tj. poszerzenia miedniczki i kielichów nerkowych. Jeżeli dojdzie do nagłego, prawie całkowitego zamknięcia odpływu moczu z nerki, pojawia się kolka nerkowa (zobacz także: Kamica nerkowa).

Gdy wodonercze rozwija się powoli, może nie dawać żadnych objawów, jeśli natomiast osiągnie duże rozmiary, to objawia się jak guz w brzuchu – duża nerka może być wyczuwalna przy badaniu dotykiem lub uciskać na inne narządy w jamie brzusznej. Czasami niedrożność dróg moczowych jest częściowa lub zmienia się w czasie i wtedy może występować na przemian wydalanie dużych (wielomocz) i małych (skąpomocz) objętości moczu. Objawem przeszkody w odpływie moczu może być zakażenie układu moczowego lub krwiomocz. Gdy dojdzie do trwałego, ciężkiego uszkodzenia obu nerek, to występują objawy przewlekłej niewydolności nerek.

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Zawsze należy zgłosić się do lekarza, jeżeli wystąpią objawy wskazujące na chorobę dróg moczowych, tj.:

  • zaburzenia w oddawaniu moczu
  • ból w okolicy lędźwiowej lub w dole brzucha
  • krwiomocz
  • wyczuwalny guz w brzuchu
  • objawy zakażenia układu moczowego.

Jak lekarz ustala diagnozę?

Zgłaszane objawy (jak wyżej) wskazują na chorobę dróg moczowych, mogącą prowadzić do utrudnienia odpływu moczu (i rozwoju nefropatii zaporowej). Najważniejsze są badania obrazowe układu moczowego, w pierwszej kolejności USG, potem zwykle urografia lub TK. Wykazują one jednostronne lub obustronne wodonercze, a gdy przeszkoda jest umiejscowiona nisko - poszerzenie jednego lub obu moczowodów albo rozdęcie pęcherza moczowego. Badania te pomagają także rozpoznać przyczynę, czyli rodzaj przeszkody dla prawidłowego odpływu moczu.

Jakie są sposoby leczenia?

Celem leczenia nefropatii zaporowej jest przywrócenie skutecznego odpływu moczu z nerek, które polega na usunięciu lub ominięciu przeszkody utrudniającej odpływ moczu. Zwykle konieczne jest leczenie urologiczne. Jeżeli przeszkody nie można usunąć i przywrócić prawidłowego odpływu moczu, wykonuje się takie zabiegi urologiczne, które pozwalają przeszkodę ominąć. Może to być wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego, do moczowodu lub bezpośrednio do miedniczki nerkowej przez powłoki ciała w okolicy lędźwiowej (tzw. nefrostomia przeskórna). Zwykle są to interwencje pilne zapewniające odpływ moczu do czasu przygotowania pacjenta do zabiegu planowego mającego na celu ostateczne leczenie przeszkody (np. operacja gruczołu krokowego, guza pęcherza lub zabieg rekonstrukcji dróg moczowych).

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Całkowite wyleczenie nefropatii zaporowej jest możliwe pod warunkiem, że przeszkoda została trwale wyleczona zanim doszło do nieodwracalnych zmian w nerkach. Usunięcie przeszkody, w przypadku gdy doszło już do przewlekłego uszkodzenia nerek, nie prowadzi do wyleczenia, ponieważ przewlekła choroba nerek ma charakter postępujący.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?

W nefropatii zaporowej zwykle niezbędny jest nadzór urologiczny i okresowa kontrola czynności dróg moczowych. Gdy doszło do trwałego uszkodzenia nerek (przewlekła nefropatia zaporowa), konieczna jest okresowa kontrola nefrologiczna.

Co robić, aby uniknąć zachorowania?

Aby uniknąć nefropatii zaporowej, należy wcześnie wykrywać i leczyć przeszkody w odpływie moczu. Dzczególną uwagę trzeba zwracać na wszelkie zaburzenia w oddawaniu moczu.

09.10.2012
Zobacz także
  • Wady wrodzone układu moczowego
  • Kamica nerkowa
  • Przewlekła niewydolność nerek
Wybrane treści dla Ciebie
  • Łagodny przerost stercza
  • Prostata (gruczoł krokowy, stercz)
  • Ostre uszkodzenie nerek w ciąży
  • Biopsja prostaty
  • Rak jajnika
  • Mutacje genu BRCA1 i BRCA2 – uwarunkowany genetycznie rak piersi, jajnika, gruczołu krokowego i trzustki
  • PSA całkowity – antygen swoisty gruczołu krokowego
  • Rak prostaty - objawy, przerzuty, leczenie, rokowanie
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta