×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Kiedy dializoterapia jest konieczna?

Pytanie nadesłane do redakcji

Mój ojciec ma 81 lat. W wieku 77 lat został „zakwalifikowany” do dializy nerek - 3 razy w tygodniu. Przez 2 lata poddawał się tym dializom, jednak ciągle narzekał, jak bardzo go to męczy i czuje, że te dializy go zabijają, zamiast ratować, leczyć. Bez przekonania zawieźliśmy go (bez wiedzy lekarza ze stacji dializ) do konsultacji z lekarzem w Krakowie. Ojciec dostał skierowanie do szpitala, gdzie po tygodniowych badaniach zalecono dializę 1 raz w tygodniu. Nie wiem, dlaczego lekarz ze stacji dializ tak się zbulwersował tym zaleceniem lekarzy z Krakowa.
Im więcej czytam na temat dializ, tym bardziej skłonna jestem przyznać mojemu staremu ojcu rację, że stacje dializ to zwykły interes. Musi być 3 razy w tygodniu. Dlaczego się tylko dializuje, zamiast leczyć? Jakie to leczenie? Ojciec po 2 latach powiedział, że więcej nie pojedzie na żadną dializę i do dzisiaj nie był, żyje bez dializ i pomocy nefrologa już pół roku! Lekarz nefrolog ostrzegał mnie, że jeśli ojciec zrezygnuje z dializ to w ciągu tygodnia, dwóch udusi się w drodze do szpitala, że rezygnując z dializ wydaje na siebie wyrok śmierci. Ojciec oddaje mocz, potas ma na dobrym poziomie, a mocznik 120. Na pewno jest zatruty tym mocznikiem. Lekarz pierwszego kontaktu odsyła do nefrologa i stacji dializ, a nefrolog tylko dializy i to 3 razy w tygodniu albo nie ma o czym rozmawiać. Może ktoś mi coś doradzi. Sama nie wiem co robić. Uważam mimo wszystko, że ojciec ma końskie zdrowie, skoro dializy go nie zabiły i żyje bez nich tyle czasu. Jak mogę mu pomóc?

Odpowiedziała

dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Leczenie przewlekłej choroby nerek zależy od przyczyny, która spowodowała upośledzenie czynności nerek oraz stopnia upośledzenia czynności tego narządu. U chorych w wieku podeszłym częstość występowania przewlekłej choroby nerek jest duża - wynosi ok. 30% , ale u wielu chorych nie udaje się ustalić jednoznacznie choroby, która doprowadziła do niewydolności nerek i nie można zatem zastosować leczenia przyczynowego.

W związku z tym najczęściej leczenie jest objawowe polegające na stosowaniu odpowiedniej diety (ograniczenie soli, odpowiednia zawartość białka), dobrej kontroli ciśnienia, unikaniu leków nefrotoksycznych i ograniczeniu badań radiologicznych z zastosowaniem środków cieniujących. Takie leczenie ma na celu zmniejszenie postępu choroby, aby maksymalnie opóźnić leczenie nerkozastępcze.

W zaawansowanej chorobie, w stadium 5 przewlekłej choroby nerek, gdy wartość przesączania kłębuszkowego jest niższa od 15 ml/min u większości chorych zaleca się rozpoczęcie leczenia nerkozastępczego, czyli regularnych hemodializ lub dializy otrzewnowej. W tym stadium przewlekłej choroby nerek można również kwalifikować chorych do przeszczepienia nerki. Leczenie nerkozastępcze można również rozpocząć wcześniej, zwłaszcza u chorych na cukrzycę oraz gdy u chorego występuje trudne do opanowania nadciśnienie tętnicze lub niereagujące na leczenie moczopędne objawy przewodnienia, zwłaszcza zagrażający obrzęk płuc.

W okresie ostatnich kilku lat wskazania do rozpoczęcia dializoterapii uległy pewnym zmianom, zwłaszcza u chorych w starszym wieku. U chorych w dobrym stanie klinicznym, bez istotnych zaburzeń elektrolitowych, oddających duże objętości moczu, z dobrze wyrównanym ciśnieniem dializoterapię można rozpocząć później, gdy przesączanie kłębuszkowe osiągnie wartość 10 ml/min lub nawet niższą. Bezwzględnie zaleca się leczenie nerkozastępcze, gdy przesączanie kłębuszkowe jest niższe od 6-7 ml/min. Oczywiście, gdy chory zgadza się na taką formę leczenia.

Trwają obecnie badania kliniczne, które mają na celu ustalenie optymalnego leczenia przewlekłej choroby nerek, u chorych w wieku podeszłym, w tym zwłaszcza momentu rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego.

W opisanym przypadku należy podejrzewać, że lekarze stacji dializ bardzo ściśle zastosowali się do obowiązujących wówczas zaleceń i rozpoczęli u chorego dializoterapię, gdy wartość przesączania kłębuszkowego obniżyła się do 15 ml/min. Na podstawie opisanego dalszego przebiegu choroby należy przypuszczać, że u chorego zachowana jest jeszcze resztkowa czynność wydalnicza nerek pozwalająca na życie bez dializ. Chory powinien być pod opieką nefrologa, który powinien nadzorować leczenie zachowawcze, jeżeli pacjent nie wymaga bezwzględnie dializoterapii lub też jeżeli nie wyraża zgody na takie leczenie.

Dializoterapia jest dość kosztowną metodą leczenia refundowaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Większość Oddziałów Funduszu refunduje tę formę leczenia, gdy zabiegi u chorych przewlekle dializowanych wykonywane są trzy razy w tygodniu. Jeżeli zabiegi hemodializy są u chorego wykonywane tylko 1 raz w tygodniu może być problem z ich refundacją przez NFZ.

Piśmiennictwo:

Germain M.J.: Should dialysis be offered to all elderly patients? Blood Purif. 2015; 39: 55-57
Tylicki R., Rutkowski B.: Ogólne zasady postępowania w przewlekłej chorobie nerek. [W:] Wielka Interna. Antczak A., Myśliwiec M., Pruszczyk P. (red.): Nefrologia. Myśliwiec M. (red.). Medical Tribune Polska, 2010: 351-355
17.06.2015
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
  • Leczenie nerkozastępcze
  • Hemodializa
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta