Pytanie nadesłane do redakcji
Brat jest po przeszczepieniu serca, teraz jest dializowany. Jaka dializa jest dla niego bezpieczniejsza – przetokowa czy otrzewnowa? Czy może liczyć na przeszczepienie nerki?
Odpowiedź
W przypadku wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek, czyli zgodnie z aktualną nomenklaturą przewlekłej choroby nerek – stadium 5 – wdrażane jest leczenie nerkozastępcze.
Istnieją trzy metody leczenia nerkozastępczego: hemodializoterapia, dializoterapia otrzewnowa oraz przeszczepienie nerki. Każda wymieniona metoda ma swoje wskazania i przeciwwskazania.
Jeśli nie ma przeciwwskazań, to najlepszą (najbardziej zbliżoną do fizjologii) metodą leczenia nerkozastępczego jest przeszczepienie nerki. Transplantacja może być od osoby zmarłej lub od dawcy żywego. Przy czym lepszą metodą jest przeszczep od dawcy żywego.
Wśród przeciwwskazań do dializy otrzewnowej (dializa wykonywana w domu pacjenta z użyciem cewnika założonego do jamy otrzewnej) należy wymienić m.in.: niezdolność pacjenta lub jego opiekunów do prowadzenia dializ otrzewnowych, rozległe zabiegi na jamie brzusznej z pozostawieniem masywnych zrostów lub stomii.
Wśród przeciwwskazań do hemodializy, czyli dializy wykonywanej dzięki dostępowi naczyniowemu (przetoka tętniczo-żylna lub cewnik naczyniowy) znajdują się m.in. brak możliwości wytworzenia dostępu naczyniowego, koagulopatie.
Każdy przypadek kwalifikacji do metody leczenia nerkozastępczego powinien być rozpatrywany indywidualnie po uwzględnieniu ewentualnych przeciwwskazań do danej metody oraz po zapoznaniu się z preferencją chorego.
Chorzy przewlekle dializowani lub przygotowywani do leczenia nerkozastępczego z rozpoznaną schyłkową niewydolnością nerek mogą być zgłoszeni do Krajowej Listy Osób oczekujących na przeszczepienie po wykluczeniu przeciwwskazań do ww. zabiegu, czyli po zakwalifikowaniu chorego do zabiegu przeszczepienia. Lekarz prowadzący wykonuje szereg badań (laboratoryjnych, radiologicznych) i konsultacji pozwalających wykluczyć bezwzględne i czasowe przeciwwskazania do przeszczepienia nerki. Jeśli kwalifikujemy chorego do przeszczepienia od żywego dawcy („rodzinnego przeszczepu”) – badania wykonuje się również u dawcy. U chorych po przeszczepieniu serca ewentualna kwalifikacja do przeszczepienia nerki na ogół rozpoczyna się od określenia stanu kardiologicznego. Samo przeszczepienie serca nie stanowi a priori przeciwwskazania do przeszczepienia nerki.
