Pytanie nadesłane do redakcji
Mam pytanie dotyczące bakterii Escherichia coli, która to w miażdżącej ilości przypadków odpowiedzialna jest za infekcje układu moczowego. Czy możliwe jest zakażenie tą bakterią drogą krwi, tzn. czy ta bakteria, znajdująca się w moczu, może poprzez drobne ranki, dostać się do krwiobiegu, poprzez który dostanie się do nerek? Krócej mówiąc: czy mocz, w odniesieniu do ww. bakterii, może zakazić krew? Czy ewentualne ryzyko infekcji taką drogą jest mniejsze/większe niż to związane z infekcją poprzez wstąpienie bakterii z zewnątrz poprzez drogi moczowe?
Odpowiedział
dr n. med. Robert Drabczyk
Specjalista chorób wewnętrznych
Nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała
Przyczyną zakażenia układu moczowego najczęściej (prawie w 90%) jest bakteria Escherichia coli (E. coli), nazywana potocznie pałeczką kałową, gdyż powszechnie występuje w jelicie grubym. E. coli ma pewne cechy, która ułatwiają jej przemieszczanie w drogach moczowych (np. ma mikroskopijne wypustki, którymi przyczepia się do błony śluzowej). Bakteria ta może się przedostać z odbytu do ujścia cewki moczowej, następnie do pęcherza, a w rzadszych przypadkach jeszcze wyżej, do jednej lub obu nerek, wywołując zakażenie układu moczowego.
W najczęstszym przypadku zakażenia układu moczowego, jakim jest zapalenie pęcherza moczowego, obecność bakterii stwierdza się jedynie w moczu. W cięższych postaciach, gdy dochodzi do zakażenia układu kielichowo-miedniczkowego oraz przylegającego miąższu rdzenia nerki (tzw. odmiedniczkowe zapalenie nerek) oraz w przypadku powikłań (np. ropień nerki) dochodzi do przenikania bakterii z układu moczowego do krwiobiegu i mogą zostać wykryte i zidentyfikowane poprzez posiewy krwi.
Możliwa jest jeszcze inna sytuacja, gdy bakterie wnikają do krwiobiegu z powodu choroby innej niż zakażenie układu moczowego (np. zapalenie płuc, zapalenie wsierdzia) i krążąc wraz z krwią docierają do nerek, zakażają miąższ nerek, prowadząc do rozwoju ropni nerek (często licznych drobnych).
Obecność bakterii we krwi w przebiegu zakażenia układu moczowego zawsze się wiąże z gorączką i poważnymi objawami, wskazującymi na ciężką chorobę.