Pytanie
Allopurinol w leczeniu niewydolności nerek: Mama od 3 lat ma niewydolność nerek. Ma bardzo silne uczulenie na Milurit (allopurinol). Czy jest inny lek lub zamiennik o takim działaniu? Chodzi o obniżenie kwasu moczanowego, a dieta to za mało. Co obniża poziom tego kwasu u chorego?
Odpowiedział
Prof. dr hab. med. Jan Duława
Kierownik Katedry Chorób Wewnętrznych
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Prorektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Zwiększenie stężenia kwasu moczowego w osoczu (hiperurykemia) może przebiegać bezobjawowo, może być przyczyną choroby nerek lub jej następstwem (wskutek upośledzonego wydalania przez nerki).
W przypadku tej ostatniej sytuacji, stężenie kwasu moczowego w dużym stopniu zależy od zaawansowania niewydolności nerek. W warunkach prawidłowych wartość tego parametru nie przekracza 7,0 mg/dl (416 µmol/l). U chorych ze stężeniem kreatyniny do 1,5 mg/dl (132 µmol/l) stężenie kwasu moczowego nie powinno przekraczać 9 mg/dl (535 µmol/l), u chorych ze stężeniem kreatyniny 1,5–2,0 mg/dl (132–176 µmol/l) – 10 mg/dl (595 µmol/l), a u chorych ze stężeniem kreatyniny powyżej 2,0 mg/dl stężenie kwasu moczowego nie przekracza zwykle 12 mg/dl (714 µmol/l).
U chorych na przewlekłą niewydolność nerek znaczenie kliniczne ma zatem stężenie kwasu moczowego przekraczające 12–13 mg/dl (714–773 µmol/l). Mniejsze stężenia nie wymagają leczenia, o ile nie powodują objawów dny moczowej.
Allopurynol jest inhibitorem oksydazy ksantynowej – enzymu bezpośrednio uczestniczącego w powstawaniu kwasu moczowego. Jest to podstawowy lek stosowany w chorobach spowodowanych hiperurykemią. W Polsce dostępne są różne jego preparaty, np. Allupol, Apo-Allopurinol, Milurit, Zyloric. W razie uczulenia na jeden preparat można spróbować zastosować jego zamiennik.
Przedstawiony problem może być jednak rozstrzygnięty tylko przez lekarza, który powinien określić:
- czy w ogóle konieczne jest podawanie allopurynolu?
- czy chora zna zasady odpowiedniej diety i je przestrzega?
- czy chora wypija odpowiednią ilość płynów? (powinna wypijać >2 l/dobę)
- czy odstawiono leki moczopędne? (zmniejszają wydalanie kwasu moczowego)
- jeżeli chora jest dializowana, należy rozważyć zwiększenie „dawki” dializy.
