Ciąża u kobiety z kłębuszkowym zapaleniem nerek

Pytanie nadesłane do redakcji

Moja córka jest w ciąży, od 6 lat cierpi na kłębuszkowe zapalenie nerek. Czy ta ciąża może być zagrożeniem dla niej albo jej dziecka?

Odpowiedziała

dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Przebieg ciąży u kobiety chorującej na kłębuszkowe zapalenie nerek jest uzależniony od wielu czynników, w tym od rodzaju kłębuszkowego zapalenia nerek.

U chorych z kłębuszkowym zapaleniem nerek określanym jako nefropatia IgA, manifestującym się głównie krwinkomoczem lub krwiomoczem przebieg ciąży jest najczęściej prawidłowy, a jednocześnie ciąża nie wywiera niekorzystnego wpływu na przebieg choroby nerek. U chorych z toczniowym zapaleniem nerek ryzyko powikłań ciąży jest większe, jak również większe jest zagrożenie płodu wcześniactwem, małą masą urodzeniową i możliwością wystąpienia wad wrodzonych. U kobiet z niektórymi postaciami kłębuszkowego zapalenia nerek, a zwłaszcza z toczniowym zapaleniem nerek, ciąża może też przyspieszyć postęp choroby nerek.

U kobiety cierpiącej na kłębuszkowe zapalenie nerek bardzo ważna dla przebiegu ciąży jest ocena stanu zdrowia przed zajściem w ciążę. Jeżeli przed zajściem w ciążę stężenie kreatyniny jest mniejsze od 1,4 mg/dl (134 µmol/l), białkomocz niewielki oraz nie występuje nadciśnienie tętnicze można się spodziewać pomyślnego przebiegu ciąży. W takich przypadkach nie stwierdza się też zwykle większego zagrożenia dla płodu. Przyjmuje się stężenie kreatyniny 2 mg/dl (168 µmol/l) za górną graniczną wartość, przy której ciąża może być względnie bezpieczna dla matki i dla dziecka. Szczególnie narażone na ryzyko powikłań ciąży są też chore z dużym białkomoczem (większym niż 3 g/dobę) i źle kontrolowanym nadciśnieniem przed zajściem w ciążę. U tych kobiet znacznie częściej dochodzi do rozwoju stanu przedrzucawkowego i konieczności wcześniejszego rozwiązania ciąży. Ponadto ryzyko pogorszenia czynności nerek po porodzie jest również duże.

Każda kobieta chora na kłębuszkowe zapalenie nerek wymaga w czasie ciąży nie tylko regularnej kontroli ginekologicznej, ale również ścisłego nadzoru nefrologicznego. Należy zwłaszcza uzgodnić z lekarzem nefrologiem właściwe leczenie choroby nerek w czasie ciąży. W przypadku nadciśnienia tętniczego często współistniejącego z chorobą nerek konieczne jest stosowanie dozwolonych w ciąży leków obniżających ciśnienie.

Należy również stosować inne leki zalecone przez nefrologa w terapii choroby nerek. Odstawienie tych leków bez konsultacji z lekarzem w obawie, że zaszkodzą dziecku może prowadzić do powikłań ciąży i konieczności jej wcześniejszego rozwiązania, co może również stwarzać zagrożenie dla płodu. Ponadto takie postępowanie może prowadzić do progresji choroby nerek, a nawet do nieodwracalnej niewydolności tego narządu.