Jak co roku, w drugi czwartek marca przypada Światowy Dzień Nerek. W tym roku głównym tematem są przeszczepy. W Polsce statystycznie jedna osoba na dziesięć cierpi na choroby nerek, to więcej niż liczba chorujących na cukrzycę.
Światowy Dzień Nerek to inicjatywa Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego i Międzynarodowej Federacji Fundacji Nerek. Jest obchodzony od 2006 roku. W ponad 100 krajach organizuje się marsze, koncerty, pokazy, konferencje medyczne, akcje edukacyjne oraz imprezy powiązane ze zbiórką pieniędzy dla osób chorujących na przewlekłe schorzenia nerek.
Ta globalna inicjatywa ma zwiększyć świadomość ludzi o rozwijających się w zastraszającym tempie chorobach nerek (uszkodzone nerki ma ponad 600 milionów osób). W Polsce na choroby nerek cierpi około 4 mln osób - czyli jedna na dziesięć. Działania edukacyjne związane ze Światowym Dniem Nerki prowadzi m.in. Klinika Nefrologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Stowarzyszenie Nefrologia Polska oraz Krajowa Fundacja Nefrologiczna. Z sondażu przeprowadzonego w 2009 r. przez OBOP wynika, że badaniom diagnostycznym w zakresie chorób nerek poddało się jedynie 5% Polaków. Tymczasem wyniki Programu Wczesnego Wykrywania Chorób Nerek w Polsce (PolNef) wskazują, że przewlekłą chorobę nerek (PChN) może mieć nawet 18% Polaków. Chorujących na nerki jest więcej niż chorych na cukrzycę. Ludzie obciążeni tą chorobą żyją krócej - chociaż można temu zapobiec.
Wczesna diagnoza pozwala na wdrożenie odpowiedniej terapii ochronnej. Przewlekłą chorobę nerek często określa się mianem cichego zabójcy - przez długi czas może przebiegać bezobjawowo. Co drugi pacjent leczony sztuczną nerką nie wiedział o swojej chorobie, choć żył z nią przez wiele lat.
- Każdy dorosły powinien mieć co roku badanie ogólne moczu. To konieczne, jeśli ktoś z rodzeństwa lub rodziców ma cukrzycę, nadciśnienie tętnicze lub przewlekłą chorobę nerek. Natomiast u osób chorych na nerki, na cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze badanie to jest wręcz obowiązkowe, a odstęp między kolejnymi badaniami określa lekarz prowadzący - tłumaczy prof. dr hab. med. Ryszard Gellert z Kliniki Nefrologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, organizator konferencji medycznej z okazji Światowego Dnia Nerek. Wskazane jest też, by okresowo, nawet przy prawidłowych wynikach badania moczu, kontrolować we krwi stężenie kreatyniny. Badania te leżą w kompetencji lekarza rodzinnego.
Bywa, że pacjent dowiaduje się o chorobie nerek, gdy na leczenie jest za późno i jedynym sposobem utrzymania przy życiu jest dializa lub przeszczep. W oczekiwaniu na transplantację pacjenci poddają się zabiegowi hemodializy lub przeprowadzają samodzielnie dializę otrzewnową.
- W obu przypadkach ogromną rolę odgrywa rozpoczęcie leczenia we właściwym czasie, tak by nie zmniejszać szans pacjenta na skuteczne przeszczepienie nerki. Ciągle, niestety pacjenci i lekarze decydują się na ten krok zbyt późno - mówi prof. Ryszard Gellert. - Ponadto pojawia się w Polsce nowa metoda leczenia nerkozastępczego, hemodializa domowa.
Udane przeszczepienie nerki nie tylko zapewnia lepszą jakość życia, pozwala na większą swobodę i samodzielność, ale także wydłuża życie. Z braku dawców nerek tylko niewielki procent potrzebujących ma szansę na przeszczep. W USA ponad 75 tys. osób w 2008 r. czekało na przeszczep nerki, a tylko 15 tys. poddało się tej operacji. W Polsce, po kilkuletniej zapaści, transplantologia odżyła, jednak na transplantację wciąż czeka około 1500 osób. Ciągle zgłaszane są nowe, a przeszczep otrzymuje rocznie tylko 1000 pacjentów. Tegoroczny Światowy Dzień Nerek ma na celu promowanie tej ratującej życie procedury.
