×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Cystografia i cystografia mikcyjna

Co to jest?

Cystografia to rentgenowskie badanie obrazowe służące do oceny pęcherza moczowego. Pozwala ocenić wielkość i kształt pęcherza oraz wykryć nieprawidłowości, np. guzy wpuklające się do światła pęcherza albo uchyłki pęcherza. Cystografia (cystoureterografia) mikcyjna to badanie, które służy do oceny sprawności mechanizmów zastawkowych w ujściach moczowodów do pęcherza moczowego.

Jak przebiega badanie?

Przed badaniem pacjent powinien opróżnić pęcherz.

Pacjenta układa się na wznak na stole aparatu rentgenowskiego. Osoba przeprowadzająca badanie w sposób sterylny wprowadza do pęcherza cewnik, a następnie powoli wstrzykuje przez niego środek cieniujący do czasu zgłoszenia przez pacjenta silnego uczucia parcia na pęcherz, co oznacza jego dobre wypełnienie. Następnie wykonuje się zdjęcia RTG pęcherza, często w kilku pozycjach ciała i projekcjach. Cewnik zostaje usunięty z pęcherza. Na tym kończy się badanie cystograficzne.

W przypadku cystografii mikcyjnej pacjent otrzymuje polecenie, aby opróżnił pęcherz, leżąc na stole do badania, i w trakcie mikcji wykonuje się dalsze zdjęcia RTG.

Badanie przeprowadza się ambulatoryjnie. Po badaniu można od razu wrócić do codziennych czynności, nie ma również ograniczeń dotyczących jedzenia i picia.

Wynik badania to kilka zdjęć RTG z dołączonym opisem.

Po badaniu przez kilka dni mogą występować następstwa podrażnienia cewki moczowej i pęcherza, takie jak częstsze oddawanie moczu, lekkie pieczenie w trakcie mikcji lub po niej oraz różowawe zabarwienie moczu.

Jak należy się przygotować do badania?

Tuż przed badaniem należy opróżnić pęcherz.

Przyjmowane na stałe leki należy w dniu badania przyjąć o zwykłej porze, popijając konieczną ilością płynu.

Należy poinformować osoby przeprowadzające badanie o:

  • możliwości ciąży
  • objawach zakażenia układu moczowego, o których nie wie lekarz kierujący na cystografię
  • uczuleniu na środki cieniujące (tzw. kontrast) lub istnieniu takiej możliwości.

Jakie są wskazania do wykonania badania?

Głównym wskazaniem do cystografii są nieprawidłowości w zakresie pęcherza lub ich podejrzenie (zobacz: Budowa układu moczowego), takie jak:

  • złogi, uchyłki lub guzy pęcherza
  • urazy pęcherza lub cewki moczowej
  • objawy przeszkody w odpływie moczu
  • nietrzymanie moczu
  • podejrzenie wad wrodzonych układu moczowego.

Cystografię mikcyjną wykonuje się w przypadku podejrzenia wstecznego odpływu moczu z pęcherza do jednego lub obu moczowodów, najczęściej u dzieci (zobacz: Odpływ pęcherzowo-moczowodowy).

Jakie są przeciwwskazania do badania?

Przeciwwskazaniem do cystografii jest:

  • uczulenie na środek cieniujący
  • ostre zakażenie układu moczowego
  • ciąża.

Zasadą jest niewykonywanie badań narażających na działanie promieni rentgenowskich u kobiet w ciąży. Dlatego o ciąży lub jej możliwości należy poinformować lekarza, który kieruje na cystografię, a także personel medyczny wykonujący badanie.

Jakie są możliwe powikłania?

Badanie jest bezpieczne. Zwykle jedyny problem to dyskomfort związany z cewnikowaniem i wypełnianiem pęcherza.

Możliwe powikłania to:

  • zakażenie układu moczowego
  • uraz cewki moczowej lub pęcherza.

Należy się zgłosić do lekarza, jeśli po badaniu wystąpi:

  • gorączka i objawy dyzuryczne, co wskazuje na zakażenie układu moczowego
  • poważne problemy z oddawaniem moczu lub niemożność oddania moczu pomimo parcia na pęcherza
  • utrzymujący się krwiomocz lub skrzepy w moczu w kilku kolejnych mikcjach.

Jak interpretuje się wynik badania?


Ryc. Zdjęcie wykonane podczas cytografii
Fot. Wikimedia Commons

Na podstawie serii wykonanych zdjęć (tzw. cystogramy) można określić położenie, kształt, zarysy, wielkość pęcherza oraz obecność wewnątrz nieprawidłowości, takich jak złogi, guz, skrzepliny itp.

W przypadku cystografii mikcyjnej ocenia się, czy w trakcie opróżniania pęcherza nie dochodzi do odpływu moczu z pęcherza do jednego lub obu moczowodów (tzw. odpływ wsteczny, czyli w nieprawidłowym kierunku), o czym świadczy pojawienie się środka cieniującego w moczowodzie.

Ocenia się również, czy mocz gładko wypływa przez cewkę moczową oraz czy pęcherz opróżnia się całkowicie, o czym świadczy brak środka cieniującego na zdjęciu wykonanym po mikcji.

Co zrobić w przypadku wyniku nieprawidłowego?

Każdy wynik cystografii powinien zostać oceniony przez lekarza, najlepiej zlecającego badanie, gdyż interpretacja opisu badania musi uwzględniać inne informacje uzyskane podczas wywiadu, badania fizykalnego i innych badań.

28.06.2013
Zobacz także
  • Scyntygrafia nerek
  • Urografia
  • USG układu moczowego
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta