×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Scyntygrafia nerek

Co to jest scyntygrafia nerek?

Scyntygrafia to badanie obrazowe z użyciem substancji zawierającej izotop promieniotwórczy (znacznik radioaktywny). Izotop emituje promieniowanie, które może być mierzone i w ten sposób wykorzystane do badania narządów ciała i ich czynności. Najczęściej używane do badań scyntygraficznych izotopy to technet 99 oraz jod 131.

Po dożylnym wstrzyknięciu niewielkiej ilości izotopu płynie on z krwią do nerek, co pozwala ocenić ich ukrwienie. Następnie jest wychwytywany przez nerki, co umożliwia ocenę budowy i czynności nerek, a następnie wraz z moczem wydalonym przez nerki spływa do pęcherza, co dodatkowo zezwala ocenić, czy odpływ moczu z nerek jest prawidłowy.

Scyntygrafia statyczna to badanie, które służy do oceny położenia i wyglądu nerek. Pozwala określić położenie, wielkość i kształt nerek. Na podstawie rozmieszczenia izotopu można wykryć różne zmiany w nerkach, takie jak blizny, torbiele, ropnie, guzy lub wady budowy.

Renografia izotopowa to badanie, które służy do oceny ukrwienia nerek, czynności nerek oraz wydalania (odpływu) moczu z nerek. Rejestruje się radioaktywność nad każdą nerką osobno, co pozwala wykryć w każdej nerce osobno zaburzenia ukrwienia (napływu krwi do nerki) spowodowane chorobami tętnic nerkowych, zmierzyć ogólną czynność oraz wykryć zaburzenia w odpływie moczu (spowodowane przeszkodą w drogach moczowych).

Renoscyntygrafia (scyntygrafia dynamiczna) to badanie, które łączy obydwa badania omówione wyżej. Pozwala ocenić wygląd i budowę nerek, ich ukrwienie, czynność oraz odpływ moczu. Niekiedy dodatkowo w trakcie renoscyntygrafii podaje się jednorazowo leki, aby dokładniej ocenić zaburzenia ukrwienia (tzw. test z kaptoprylem) lub zaburzenia odpływu moczu (tzw. test z furosemidem).

Jak przebiega scyntygrafia nerek?

Scyntygrafię nerek wykonuje się ambulatoryjnie, tzn. nie wymaga ona przyjęcia i pobytu w szpitalu. Potrzebna jest pisemna zgoda osoby badanej lub prawnego opiekuna.

Nie jest konieczne całkowite rozebranie się, należy natomiast zdjąć biżuterię i przedmioty metalowe, które mogą zaburzać badanie. Należy postępować zgodnie z poleceniami personelu pracowni. Zwykle osoba badana leży, na brzuchu lub na plecach, jednak w niektórych sytuacjach badanie wykonuje się w pozycji siedzącej lub stojącej.

Przed badaniem zakłada się wkłucie dożylne, które służy do podania izotopu. W trakcie wstrzykiwania lub tuż po wstrzyknięciu może wystąpić uczucie ciepła, które szybko mija. W trakcie badania należy pozostawać w tej samej pozycji, dlatego ważne jest, by przed badaniem ułożyć się możliwie wygodnie.

Badanie renoscyntygraficzne rozpoczyna się po wstrzyknięciu izotopu. Specjalna kamera (gammakamera) rejestruje radioaktywność nad nerkami w krótkich odstępach czasu (zwykle co kilka minut) przez 20–30 minut. Radioaktywność może również być rejestrowana nad pęcherzem moczowym. Niekiedy wykonuje się dodatkowe pomiary po 1–2 godzinach.

Po badaniu można od razu wrócić do zwykłych codziennych czynności i nie ma ograniczeń dotyczących jedzenia i picia. Zaleca się natomiast więcej pić, aby szybciej wypłukać izotop z organizmu.

Wynik badania to kolorowe wydruki oraz wykresy z dołączonym opisem.

Jak należy się przygotować do scyntygrafii nerek?

Na scyntygrafię można zgłosić się na czczo, chociaż może nie być to konieczne i należy stosować się do instrukcji otrzymanej z pracowni, w której badanie jest wykonywane. Nie trzeba odstawiać przyjmowanych zwykle leków, jeżeli lekarz kierujący na badanie nie zalecił inaczej.

Typowo zaleca się na około 30 minut przed badaniem wypicie 750–1000 ml płynów, co pozwoli uzyskać duże wydalanie moczu w trakcie badania.

Jakie są wskazania do wykonania scyntygrafii nerek?

Scyntygrafię nerek wykonuje się w ramach specjalistycznej diagnostyki osób z chorobami nerek. Jest to badanie, które zleca lekarz (najczęściej nefrolog, ew. urolog) aby ocenić ewentualne poważne zaburzenia w obrębie układu moczowego, takie jak zwężenie tętnicy nerkowej, przeszkodę w odpływie moczu, wady wrodzone układu moczowego, czynność nerki przeszczepionej, uszkodzenie nerki (np. po urazie, po zapaleniu).

Jakie są przeciwwskazania do scyntygrafii nerek?

Scyntygrafia nerek wymaga podania izotopu radioaktywnego, dlatego przeciwwskazaniem do badania jest ciąża. Każda kobieta, u której jest planowana scyntygrafia powinna powiadomić lekarza, który kieruje na scyntygrafię oraz personel medyczny wykonujący badanie o ciąży lub jej możliwości.

W przypadku kobiet karmiących piersią konieczna jest przerwa w karmieniu do czasu wydalenia izotopu (zwykle 48 godz.).

Jakie są możliwe powikłania scyntygrafii nerek?

Scyntygrafia nerek jest dobrze tolerowana. Bardzo rzadko występują reakcje alergiczne, które są zwykle łagodne.

Narażenie na promieniowanie radioaktywne w trakcie scyntygrafii nerek jest bardzo małe (mniej więcej takie jak w trakcie jednego zdjęcia RTG).

Jak interpretuje się wynik scyntygrafii nerek?

W przypadku scyntygrafii statycznej na podstawie pomiarów radioaktywności można określić położenie nerek, ich kształt i zarysy oraz obecność ubytków gromadzenia izotopu w miejscach ubytków lub braku prawidłowego miąższu nerek (torbiele, blizny, guzy).

W przypadku prawidłowego wyniku renoscyntygrafii nad obu nerkami rejestruje się jednoczesne szybkie narastanie radioaktywności (w fazie oceny ukrwienia nerek) oraz jednoczesne jej zanikanie (w fazie wydalania moczu z nerek). Wykresy są bardzo podobne dla obu nerek. Wolne i małe narastanie radioaktywności nad jedną nerką może świadczyć o problemach z jej ukrwieniem (np. zwężenie tętnicy nerkowej). Jeżeli nad jedną nerką radioaktywność zmniejsza się wolniej, to może świadczyć o przeszkodzie w odpływie moczu z tej nerki.

Co zrobić w razie nieprawidłowego wyniku scyntygrafii nerek?

Każdy wynik scyntygrafii nerek powinien zostać oceniony przez lekarza, najlepiej zlecającego badanie, gdyż interpretacja opisu badania musi uwzględniać inne informacje, które lekarz uzyskał podczas wywiadu, badania fizykalnego oraz z wyników innych badań.

17.07.2017
Zobacz także
  • Zatrzymanie moczu
  • Przeszczep nerki
  • Cystografia i cystografia mikcyjna
Wybrane treści dla Ciebie
  • Wskazania i przeciwwskazania do badań izotopowych
  • Ostre uszkodzenie nerek w ciąży
  • Scyntygrafia perfuzyjna
  • Scyntygrafia wentylacyjna
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta