Pytanie
Mój wynik eGFR to 70,98. Jestem sportowcem amatorem, ale trenuję tak dużo i ciężko oraz żywię się jak zawodowcy (wyliczone pożywienie co do grama, zapotrzebowanie kaloryczne różne zależnie od dnia i wysiłku). To nie dieta kilkutygodniowa czy miesieczna, a styl życia. Jem wszystkie produkty, oprócz jasnego pieczywa. Trenuję trzy razy w tygodniu, bieganie na czczo zaczynam o 4:50 (tylko 30 min), wieczorami trzy razy w tygodniu mam trening siłowy.
Czy taki wynik badania jest bardzo zły? Czy mam za dużo białka? Czy badania trzeba powtórzyć?
Odpowiedziałą
dr hab. med. Teresa Nieszporek Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Przesączanie kłębuszkowe (glomerular filtration rate – GFR) jest najważniejszym wskaźnikiem określającym czynność wydalniczą nerek. Najlepszą metodą oznaczania przesączania kłębuszkowego, uznawaną często za „złoty standard” jest klirens inuliny, czyli substancji, która ulega swobodnemu przesączaniu przez kłębuszki nerkowe i nie jest wchłaniana zwrotnie ani też wydzielana przez cewki nerkowe. Oznaczanie klirensu inuliny wymaga zastosowania metod izotopowych, jest uciążliwe i dość drogie i dlatego nie jest stosowane w praktyce klinicznej, lecz jedynie w badaniach naukowych. W praktyce klinicznej najczęściej używanym badaniem do określenia czynności wydalniczej nerek jest stężenie kreatyniny w surowicy.
Na podstawie tego parametru, stosując odpowiednie wzory, można wyliczyć przesączanie kłębuszkowe (estimated glomerular filtration rate – eGFR). Najczęściej stosowanym obecnie wzorem do obliczania eGFR jest MDRD (modification of diet in renal diseases), w którym dla obliczenia eGFR potrzebne jest stężenie kreatyniny w surowicy, wiek, płeć i rasa. Im większe stężenie kreatyniny i starszy wiek, tym niższa wartość eGFR. W warunkach fizjologicznych wartość eGFR u kobiet jest też niższa niż u mężczyzn. Aktualnie wartość eGFR jest automatycznie wyliczana w wielu laboratoriach przy oznaczaniu stężenia kreatyniny w surowicy. Wiek badanego można ustalić, znając PESEL, a płeć, znając imię. W pewnych sytuacjach wartość eGFR może być niższa w stosunku do rzeczywistej wartości przesączania kłębuszkowego, gdy wzrasta stężenie kreatyniny w osoczu, lecz nie ulega jednocześnie pogorszeniu czynność nerek.
U osób z dużą masą mięśniową można się spodziewać nieznacznie większego stężenia kreatyniny w osoczu (kreatynina powstaje w mięśniach), a co za tym idzie – niższej wartości eGFR. Stężenie kreatyniny w osoczu ulega niewielkiemu zwiększeniu pod wpływem diety bogatobiałkowej i wysiłku fizycznego.
Wartość eGFR jest obliczona w odniesieniu do standardowej powierzchni ciała, czyli 1,73 m2, zatem u osoby o większej powierzchni ciała wartość eGFR obliczona na podstawie ww. wzoru może być zaniżona.
Nie można wykluczyć, że wymienione czynniki przyczyniły się do zaniżenia oznaczonej u Pana wartości eGFR. Zwykle u młodych, zdrowych mężczyzn wartość eGFR jest wyższa od 90 ml/min/ 1,73 m2. Aby rozwiać wątpliwości, należy skonsultować się z lekarzem, który oceni, czy konieczne są dalsze badania.