Pytanie nadesłane do redakcji
Zwracam się z pytaniem, czy leczy się torbiele nerek? Miesiąc temu przebywałam w szpitalu. W moim USG nerek jest następujący opis: W obu nerkach torbiele. W prawej dwie największe 2 cm i 5,5cm. W lewej więcej torbieli, największa w górnej części 6 cm. Nerki większe w wymiarze podłużnym do ok. 15–16 cm – obraz torbielowatość nerek. Miąższ nerek jeszcze w znacznym stopniu zachowany. Lekarz mówi że tej choroby się nie leczy, tylko obserwuje, trwa to już około 10 lat. Proszę o odpowiedź, z góry dziękuję.
Odpowiedziała
dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Obecność licznych torbieli w obu nerkach u osoby dorosłej (jak przedstawiono w pytaniu) przemawia za rozpoznaniem autosomalnego dominującego zwyrodnienia wielotorbielowatego nerek typu dorosłych (autosomal dominant polycystic kidney disease – ADPKD) zwanego też wielotorbielowatością nerek. Jest to choroba uwarunkowana genetycznie, występująca z częstością 1/400–1000 żywych urodzeń, która spowodowana jest uszkodzeniem pojedynczego genu. W 85% przypadków jest to mutacja genu PKD1, a u 15% chorych mutacja genu PKD2. Oba te geny kodują białka zwane policystynami, które obecne są w komórkach cewek nerkowych. Policystyny o nieprawidłowej budowie przyczyniają się do tworzenia zbiorników płynowych, czyli torbieli, w nerkach, a także często w innych narządach. Torbiele nerkowe pojawiają się zwykle w 3.–4. dekadzie życia, mogą powiększać się i uciskać na miąższ nerkowy. U osób dotkniętych tą chorobą często występuje nadciśnienie tętnicze, a po wielu latach rozwija się też niewydolność nerek. Choroba jest uwarunkowana genetycznie, zatem dość często (ale nie w każdym przypadku) może występować u kilku członków rodziny.
Niestety do tej pory nie opracowano skutecznego przyczynowego leczenia tej choroby. U chorych ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym zaleca się dietę z ograniczeniem soli (do 5–6 g/dobę). Zaleca się również unikanie substancji, które mogą przyspieszać wzrost torbieli, takich jak kofeina i forskolina. Należy zatem unikać napojów zawierających kofeinę, w tym zwłaszcza napojów „energetyzujących” oraz ziół zawierających forskolinę, takich jak np. pokrzywa indyjska. Również palenie papierosów może istotnie nasilić tworzenie torbieli. Konieczne jest też farmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego, gdyż źle kontrolowane, wysokie ciśnienie przyspiesza rozwój niewydolności nerek. Operacyjne leczenie polegające na wycięciu poszczególnych torbieli stosowane jest rzadko. Leczenie takie znajduje zastosowanie w przypadku powikłań, takich jak krwawienie do torbieli, zakażenie torbieli lub trudne do opanowania bóle.
Preparaty farmakologiczne, których działanie polega na hamowaniu tworzenia torbieli nerkowych nie są jak na razie zarejestrowane do leczenia wielotorbielowatego zwyrodnienia nerek. Trwają badania kliniczne oceniające skuteczność i bezpieczeństwo stosowania takich leków.
