Pytanie nadesłane do redakcji
Mam pytanie, mam wynik badania eGFR (MDRD), wynik jest taki: 134,00 mg/min/1,73. Czy to dobrze czy źle? Mam 40 lat, jestem mężczyzną. Dziękuję za odpowiedź.
Odpowiedziała
dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Stężenie kreatyniny w surowicy jest najczęściej używanym wskaźnikiem czynności nerek. W wielu laboratoriach oprócz stężenia kreatyniny podawana jest jednocześnie wartość GFR, która oznacza przesączanie kłębuszkowe (glomerular filtration rate - GFR). Przesączanie kłębuszkowe można mierzyć różnymi metodami. Bezpośredni pomiar przesączania kłębuszkowego za pomocą metod izotopowych jest drogi i trudno dostępny. Inna metoda bezpośredniego pomiaru GFR opierająca się na oznaczeniu stężenia kreatyniny w surowicy oraz wydalania kreatyniny w dobowym moczu jest również mało przydatna i uciążliwa.
W praktyce wartość przesączania kłębuszkowego wylicza się (jest to wówczas eGFR - estimated GFR), posługując się stężeniem kreatyniny w surowicy i odpowiednimi wzorami. Najczęściej wykorzystywany jest wzór MDRD, wg którego eGFR oblicza się na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy, wieku, płci i rasy. Im większe stężenie kreatyniny oraz starszy wiek, tym niższa wartość eGFR.
Prawidłowe wartości eGFR są wyższe od 90 ml/min/1,73 m2 (120 ml/min/1,73 m2 u kobiet i 130 ml/min/1,73 m2 u mężczyzn). Natomiast przewlekłą chorobę nerek rozpoznaje się, gdy wartość eGFR niższa od 60 ml/min./1,73 m2 utrzymuje się przez 3 miesiące. Należy też zwrócić uwagę, że wyliczenie przesączania kłębuszkowego za pomocą wzoru MDRD może być fałszywie zaniżone lub zawyżone przez takie czynniki, jak dieta ubogobiałkowa (np. skrajnie wegetariańska), znaczna otyłość lub dużego stopnia niedożywienie oraz stosowanie odżywek zawierających kreatynę.
Zatem wartość eGRF wynoszącą 134 ml/min/1.73m2 u 40-letniego mężczyzny należy uznać za wartość mieszczącą się w górnej granicy normy.
W warunkach fizjologicznych przesączanie kłębuszkowe zwiększa się w okresie ciąży. Ponadto może również przejściowo zwiększyć się w takich stanach klinicznych, jak cukrzyca, zwłaszcza cukrzyca młodzieńcza oraz otyłość. W obydwu przypadkach zjawiska te są niekorzystne i w dłuższym okresie mogą doprowadzić do uszkodzenia nerek.
Piśmiennictwo:
Czekalski S.: Cukrzycowa choroba nerek. [W:] Antczak A., Myśliwiec M., Pruszczyk P. (red.): Wielka interna. Myśliwiec M. (red.): Nefrologia. Medical Tribune Polska, 2010: 180-197.Wańkowicz Z.: Badania laboratoryjne w chorobach nerek. [W:] Myśliwiec M. (red.): Choroby nerek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008: 85-97.