Uniwersalny wskaźnik czynności nerek

Pytanie nadesłane do redakcji

Czy kreatynina: 1,21 mg/dL jest w normie (kobieta, 17 lat, kamica nerkowa)?

Odpowiedział

dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała

Obecnie jako najlepszy, uniwersalny wskaźnik czynności nerek przyjęto wielkość przesączania kłębuszkowego, tzw. GFR. Nie można go łatwo zmierzyć, dlatego opracowano wzory, które służą do obliczania przybliżonej wartości GFR (tzw. szacowane GFR, czyli eGFR).

eGFR jest lepszym wskaźnikiem czynności nerek niż stężenie kreatyniny we krwi, gdyż uwzględnia również wiek i płeć. Obecnie najbardziej dokładnym wzorem do szacowania GFR u osób z prawidłową i nieznacznie upośledzoną czynnością nerek jest wzór o nazwie „CKD-EPI”.

Na podstawie informacji podanych w pytaniu można wyliczyć eGFR, które wynosi 66 ml/min/1,73 m². Jako prawidłowe przyjęto GFR ≥90 ml/min/1,73 m². Wartości w zakresie 60–89 ml/min/1,73 m² powinien ocenić lekarz, gdyż nie zawsze wskazują na upośledzenie czynności nerek.

Kamica nerkowa jest nieprawidłowością układu moczowego, która może negatywnie wpływać na czynność nerek (np. upośledzając odpływ moczu). W okresie aktywnej kamicy (napad kolki nerkowej) często dochodzi do przejściowego zwiększenia stężenia kreatyniny we krwi. Dlatego czynność nerek należy oceniać po ustąpieniu kolki nerkowej, gdy brak powikłań kamicy (kamień blokujący odpływ moczu, zakażenie układu moczowego).